گنبد سازی در خراسان شمالی

پروژه ی گنبد سازی در خراسان شمالی توسط گنبد و گلدسته سازی لطیفی اجرایی شده است. قطر این گنبد هفت متر می باشد.ساخت این گنبد فلزی با رویه ی آلومینیوم طلایی در شهرستان قوچان انجام شده است. یکی از سه استان خراسان بزرگ قدیم، خراسان شمالی نام دارد. این استان در شمال شرقی ایران واقع شده است و جزء مناطقیست که از نظر گردشگری کم‌تر شناخته شده است.

استان خراسان شمالی با مساحتی حدود ۲۸٬۱۷۹ کیلومتر مربع، از ۸ شهرستان: بجنورد (مرکز استان)، شیروان، اسفراین، مانه و سملقان، راز و جرگلان، جاجرم، فاروج و گرمه تشکیل شده‌است.

آثار کشف‌شده در این استان نشان از قدمت تاریخی کهن آن دارد. محوطه باستانی معروف به پهلوان و کوه حیدران جاجرم، قدمتی بیش از ۱۲ هزار سال دارند. قدیمی‌ترین اثر باستانی پابرجای پیش از اسلام (بنای سنگی اسپاخو) در غرب شهرستان مانه و سملقان در فاصله پنج کیلومتری شمال شاهراه آسیایی در روستای اسپاخو نیز دلیل دیگری بر صحت این ادعاست.

این استان، از نظر موقعیت جغرافیایی از شمال با کشور ترکمنستان (با ۲۸۱ کیلومتر مرز مشترک)، از شرق و جنوب با استان خراسان رضوی، از جنوب غربی با استان سمنان و از غرب با استان گلستان هم‌مرز است.

گنبد سازی در خراسان شمالی

قوچان یکی از شهرهای استان خراسان رضوی است. این شهر در ۱۲۰ کیلومتری شمال غرب مشهد (مرکز استان) قرار دارد. شهر قوچان را در منابع مختلف تاریخی و همچنین بسیاری از مورخان حال حاضر اولین پایتخت اشکانیان می‌دانند.

شهرستان قوچان با قرارگیری در یک مرکز پنج ضلعی شهرهای مهم منطقه به عنوان استراتژیک‌ترین شهر منطقه شناخته می‌شود که این شهرها شامل مشهد، نیشابور، بجنورد، سبزوار و پایتخت ترکمنستان می‌باشد که فاصله هر کدام از قوچان حدود ۱۲۰ کیلومتر می‌باشد.قوچان قدیمی‌ترین شهر خراسان بزرگ قدمتش به حدود ۲۵۰ سال پیش از میلاد بر می‌گردد. از صدر اسلام تا اوایل تسلط قوم مغول به اسامی آساآک، آشاک، آرسکا، استوا، خوجان، خبوشان یاد شده‌است و سلسله اشکانی از ۲۵۶ سال قبل از میلاد تا ۲۲۴ میلادی بر ایران حکومت داشته‌اند. اولین پایتختش در حوالی قوچان امروز بوده‌است.

گنبد سازی در قوچان

علت ساخت گنبد و گلدسته

كارشناسان برای ساخت گنبد و گلدسته كه يكی از اصلی ترين رمز پردازی‌ها در مساجد است، رموز و دلايل خاصی را مطرح كرده‌اند، بعضی می‌گويند كه گنبد مانند سر انسان است و دو گلدسته، مانند دو دست كه به حالت التجا و التماس و خواهش در كنار سر، رو به آسمان و رو به ذات اقدس الهی بلند شده است؛ مانند كسی كه دست‌هايش را در جلوی سر و صورت، حتی از سر بالاتر هم برده است و دعا می كند گرچه اين تشبيه جالبی است، اما فلسفه اصلی گنبد و گلدسته، فراتر از اين است.
عده‌ای ديگر گنبد و گلدسته را شاخص‌هايی بلند برای ديد، شكوه سازی و راهنمايی از دور دانسته‌اند، ولی آن چه در بحث گنبد و گلدسته بايد در نظر داشت، اين است كه طبق نظر پيشكسوتان معماری، ايده آل قضيه در عناصر معماری اين است كه هر عنصری در معماری، بايد هم عملكرد و هم زيبايی داشته باشد.
بعضی ديگر، گنبد و گلدسته را برای قبله يابی می‌دانند در مكتب تشيع، خطر عمود منصف بر خط و اصل دو گلدسته را، تأمين كننده جهت قبله می‌دانند. یکی دیگر از نماد شناسی های ساخت گنبد کنار گلدسته نماد دو فرشته ی نگهبان انسان با نامهای رقیب و عتید می باشد که برگرفته از آیه ی ۱۸ سوره ق ( ما یلْفِظُ مِنْ قَوْلٍ إِلاَّ لَدَیهِ رَقِیبٌ عَتِیدٌ ) است. این دو فرسته که موسوم به فرشته های حفظه هستند نیز می توانند علتی برای ساخت دو گلدسته کنار گنبد و نگهبانی از آن باشند.

اين مونومان ها، در همه ي مکاتب عموماً و در مکتب مونومانتاليسم خصوصاً، تا آن جايي پيش رفته که به صورت شاخص هاي شهري و سازماني نيز مطرح هستند و نگرش به آنها، تداعي کننده آن شهر يا سازمان و يا آن مجموعه مي باشد؛ مثلاً با ديدن برج ايفل، همه ما به فکر پاريس مي افتيم و با ديدن ديوار چين به ياد کشور چين و با ديدن اهرام ثلاثه، به ياد کشور مصر مي افتيم. البته نبايد معاني والاي گنبد و گلدسته را با مونومان هاي ديگر، يکي دانست؛ ولي همين گنبد و گلدسته است که با يک نگاه ، معاني الله، نماز و عبادت را در ذهن تداعي مي کند.

گنبد سازی در خراسان شمالی

مساجد مهم خراسان شمالی

مسجد جامع جاجرم
يكي از مساجد تاريخي و معروف خراسان شمالي مسجد جامع جاجرم است. معماري زيبا و هنرمندانه مسجد جامع جاجرم، چنان آرامشي به فضا مي بخشد كه لذت عبادت در آن را دوچندان مي كند.
اين مسجد در مركز بافت تاريخي در جنوب اين شهر و در 200 متري قلعه قديمي جاجرم واقع است و برخي پژوهشگران بناي اوليه آن را به دوران سلجوقي نسبت مي دهند.
قدمت اين بنا كه هر كاشي آن حكايت دستان هنرمند سازندگان آن را بيان مي كند، عمري به درازاي 9 قرن دارد و تاريخ ساخت آن به اوايل اسلام و به روايتي به سال 577 هجري قمري بازمي گردد.
وارد مسجد كه مي شويم ايواني با سقف جناقي در ضلع شمالي نظر بيننده را جلب مي كند و سپس يك حياط كوچك در وسط و دو سكو با سقف‌هاي گنبدي و گچ‌كاري شده در شرق و غرب از ديگر قسمت هاي اين مسجد است.
ضلع جنوبي مسجد هم به وسيله چهار ترمينه به هشت گوش تبديل شده و اين گنبد با تزئينات زيباي گچبري، روي آن استوار شده است.

مسجد جامع جاجرم

مسجد جامع جاجرم

اين مسجد داراي شبستاني است كه در ضلع غربي قرار دارد و مصالح آن از خشت، گل و آجر و داراي كتيبه‌هاي مختلفي است كه بر پيشاني دالان و بالاي محراب آن قرار دارد.
اين مسجد برجسته ترين مسجد تاريخي با ارزش و با قدمت بالا در خراسان شمالي است كه در تمام طول سال و در آيين هاي مختلف از آن استفاده مي‌شود و حتي از اين مسجد در سفرنامه ‌هاي مك‌گريگور، ناصرالدين شاه و اعتمادالسلطنه هم ياد شده است.
مسجد جامع جاجرم، بر خلاف الگوي رايج مسجدسازي، مناره ندارد و در مجموع نماي بيروني آن ساده و عاري از تزئين است و فقط بر پيشاني ايوان و در محل ورود به گنبدخانه چند كاشي فيروزه اي كتيبه دار وجود دارد.
اين بنا به شماره 1580 در فهرست آثار ملي به ثبت رسيده است.مسجد جامع شهرستان جاجرم نخستين مسجدي بود كه در سال 56 ثبت ملي شد و مساجد ديگر نيز به تدريج ثبت ملي شده اند كه آخرين آن مسجد كرف است.

کلمات کلیدی:

ساخت گنبد و گلدسته در خراسان شمالی

گنبد سازی در شهرستانها

ساخت انواع گنبد و گلدسته

گنبد و گلدسته سازی لطیفی

گنبد و گلدسته سازی در ساوه

گنبد و گلدسته سازی در ساوه  توسط مجموعه گنبد و گلدسته سازی لطیفی و با رعایت تمامی نکات اصولی نصب و تکمیل شده است. این گنبد و گلدسته در شهر نوبران بین همدان و مرکزی ساخته شده است. درباره ی جزئیات تکمیلی این پروژه می توان گفت که قطر این گنبد 3 متر و مجموع طول و قوس و ساق گنبد نیز 5 متر بوده است. در ضمن ارتفاع گلدسته از کف تا انتهای الله 5.8 متر بوده است. ساخت این گنبد و گلدسته در شهرستان ساوه و شهر نوبران انجام شده است. این گنبد و گلدسته فلزی از جنس آلومینیوم با رویه ی طلایی است.

گنبد و گلدسته سازی در ساوه

گنبد و گلدسته از لحاط مصالح مصرفی بطور کلی به دو دسته  تقسیم بندی می شوند .

الف — نوع غیر فلزی از آجر و کاشی استفاده شده و باید در محل ساخته شود . از محاسن آن ماندگاری و دوام آن می باشد

و از معایب این نوع از گنبد و گلدسته ها می توان به موارد زیر اشاره نمود :

–  قیمت بالای آن در مقایسه با نوع فلزی

– طولانی بودن زمان اجرا

–کم بودن تعداد استادکاران مجری

ب — گنبد وگلدسته فلزی پیش ساخته که از فلز و بصورت آماده  در محل نصب می شود واز محاسن آن می توان به موارد زیر اشاره کرد

– آماده سازی و نصب سریع

–  هزینه خیلی پایین ترنسبت به نوع غیر فلزی

–  تنوع از نظر طرح و جنس همچنین زیبایی آن

واز معایب آن می توان  به کاهش شفافیت آن طی مرور زمان طولانی

 تقسیم بندی گنبد و گلدسته ها از نظر جنس رویه آنها

با توجه به جنس رویه گنبد و گلدسته های فلزی می توان آنها را در سه گروه تقسیم بندی کرد:

الف – با رویه آلومینیوم طلایی

ب — با رویه استیل نقره ای

ج — با رویه استیل طلایی

درتقسیم بندی فوق جنس بدنه اصلی مد نظر بوده و از دو نوع ورق دیگر هم بصورت ترکیبی استفاده می شود .

نکته مهم در استعلام قیمت این ست که ضخامت ورق و جنس آنها متفاوت می باشد.

گنبد و گلدسته سازی در ساوه

مساجد مهم ساوه

مسجد جامع ساوه

مسجد جامع ساوه که البته بیشتر به موزه ای کم نظیر می ماند، از اولین مساجد ساخته شده در ایران است. علاوه بر این که شهر ساوه خود یکی از شهرهای معروف و تاریخی ایران است. بنای خشت و گل مسجد جامع ساوه با وسعت چهار هزار و 200 متر مربعی، بعنوان قدیمی ترین مسجد استان مرکزی یکی از زیباترین آثار تارخی این استان است. آثار باقی مانده در این مسجد نشان از گذر سه دوره تاریخی بر این بنا را دارد. مقطع تاریخی قبل از اسلام، قرون اولیه اسلامی و دوران صفوی. باستان شناسان معتقدند که مکان مسجد فعلی در دوران ایران باستان، آتشکده بوده و در دوره اسلامی تبدیل به مسجد شده است. تا به حال به‌طور دقیق تاریخ مسجد جامع ساوه تعیین نشده، اما قدیمی‌ترین شیء که در این مجموعه پیدا شده، کتیبه‌هایی است که در قرن چهارم نوشته شده‌اند بنابراین این مسجد حداقل ۱۰۰۰ سال عمر دارد.باستان‌شناسان مدعي‌اند اين مسجد يکي از اولين مسجدهاي ساخته شده در ايران است؛ هرچند مسجد کهنسال در طول قرن‌هاي بعد آن‌قدر تغيير کرد که ديگر چيزي از آن مسجد اوليه باقي نمانده است.ساختمان کنونی مسجد نیز همچنان صلابت و زیبایی خود را دارد، دور تا دور حياط مستطيل – مربع شكل مسجد جامع شهر ساوه را يك گنبد زيبا، چندين شبستان، ايوان‌هايي بلند و مناره ای بلند گرفته است. اين مسجد زيبا آن ‌قدر تزئينات مختلف معماري روي طاق‌ها و ديوارهايش دارد که مي‌توان به عنوان يک موزه به ديدنش رفت.

مسجد جامع ساوه

مسجد سرخ ساوه

مسجد سرخ یکی از بناها و مساجد زیبای شهرستان ساوه و کشور ایران است که در مجموعه مسجد انقلاب ساوه قرار دارد. این مسجد به موجب تزئینات و کتیبه‌های قرمزرنگی که در آن تعبیه شده‌است، به مسجد قرمز شهره شده‌است. از جمله باارزش‌ترین عناصر سازندهٔ این مسجد، محراب مزین شدهٔ آن به کتیبه‌های گچ‌بری شده و نقاشی‌های متعدد آن و همچنین مناره آجری این مسجد می‌باشد.

این مسجد شامل سر در ورودی، صحن، ایوان، گنبدخانه، شبستان، رواق و مناره، دو مدرسه قدیمی و جدید و یک مسجد تازه ساخت است.سر در ورودی این بنا مزین به تزئینات کاشیکاری (کاشی فیروزه‌ای عصر صفوی) است و جدار آن حدود ۶۰ سال پیش سفیدکاری شده‌است. طاق سر در، مقرنس کاری و در پایین آن، کتیبه‌ای گچ‌بری شده به خط ثلث برجسته نمایان است و بالای درگاه و در سینه سر در، لوح سنگی نصب شده که بر آن فرمانی دیوانی از شاه اسماعیل صفوی نقش بسته‌است.

مسجد سرخ ساوه

معماری مسجد

معماری مسجد به عنوان یکی از مهمترین جلوه های هنر اسلامی، یکی از ویژگی های تمدن اسلامی است که با مناره های خود همواره توجه گردشگران را به خود جلب کرده است و این در حالی است که مناره به عنوان یکی از اساسی ترین عناصر معماری مورد توجه بود. معماری عربستان در صدر اسلام بسیار ساده و ابتدایی بود. بیشتر خانه ها، کلبه هایی چهارگوش بودند که با الیاف گیاهی مسقف می شدند اما با ورود اسلام به بطن سایر تمدن ها و مشارکت معماران و هنرمندان بومی در ساخت مساجد بود که معماری اسلامی رفته رفته به عنوان آنچه که امروز ماهیت مشخص و منحصر به فرد خود را به همراه دارد، پدید آمد. مسجد همزمان با نفوذ و گسترش به خارج از مرزهای سرزمین حجاز پدید آمد. درک معماری اسلامی بدون تحقیق و مطالعه آن میسر نیست و همان طور که گفته شد مناره یکی از مهمترین عناصر مسجد و معماری اسلامی است که عبارت است از: « مکانی که مؤذن جهت گفتن اذان به آنجا می رود» لذا آن را گلدسته و مأذنه نیز گفته اند.

با توجه به اهمیت اذان در اسلام و کارکردهای ارشادی و تبلیغاتی آن، نیاز به مکانی اختصاصی برای مؤذن احساس شد. ساختمان مناره در آغاز صورت بسیار ساده ای داشت و آن عبارت بود از دیواری بلند و برج مانند که در بالای آن محلی برای مؤذن اختصاص داده شده بود. بعدها اطراف آن دیواری حصار مانند و روی آن سایبانی ایجاد شد و تکامل یافت. با ورود اسلام به ایران و در مساجدی که در غرب ایران ساخته شد نیز مناره هایی به سبک معماری بومی و به شکل چارطاقی و برج های ساسانی ساخته شد که بعدها و در زمان خلافت عباسیون الگوی بسیاری از مساجد دنیای اسلام شد.

کلمات کلیدی:

ساخت انواع گنبد و گلدسته

گنبد و گلدسته سازی لطیفی

گنبد و گلدسته سازی در سراسر کشور

ساخت گنبد و گلدسته در ساوه

ساخت گلدسته در استان فارس

پروژه ی ساخت گلدسته در استان فارس توسط گنبد سازی لطیفی تکمیل شده است. این دو گلدسته ی تک موذنه که از جنس استیل طلایی هستند و از پیش ساخته شده اند و آماده ی نصب در محل بوده اند در لامرد استان فارس احداث شده اند. لامِرد یکی از شهرهای استان فارس است. این شهر مرکز شهرستان لامرد می‌باشد و در جنوب استان فارس واقع شده‌است. شهرستان لامرد با مساحت 3932 کیلومتـرمربع درفاصله 446 کیلومتری از مـرکز استان در جنوبـی ترین نقطه استان فارس و همجوار با دو استان هرمزگان و بوشهر واقع شده است. از شمال با شهرستان لارستان از جنوب و شرق با استان هرمزگان، از جنوب غرب با شهرستان مهر و استان بوشهر همسایه می باشد.

ساخت گلدسته در استان فارس

علت ساخت گلدسته در کنار گنبد

كارشناسان برای ساخت گنبد و گلدسته كه يكی از اصلی ترين رمز پردازی‌ها در مساجد است، رموز و دلايل خاصی را مطرح كرده‌اند، بعضی می‌گويند كه گنبد مانند سر انسان است و دو گلدسته، مانند دو دست كه به حالت التجا و التماس و خواهش در كنار سر، رو به آسمان و رو به ذات اقدس الهی بلند شده است؛ مانند كسی كه دست‌هايش را در جلوی سر و صورت، حتی از سر بالاتر هم برده است و دعا می كند گرچه اين تشبيه جالبی است، اما فلسفه اصلی گنبد و گلدسته، فراتر از اين است.
عده‌ای ديگر گنبد و گلدسته را شاخص‌هايی بلند برای ديد، شكوه سازی و راهنمايی از دور دانسته‌اند، ولی آن چه در بحث گنبد و گلدسته بايد در نظر داشت، اين است كه طبق نظر پيشكسوتان معماری، ايده آل قضيه در عناصر معماری اين است كه هر عنصری در معماری، بايد هم عملكرد و هم زيبايی داشته باشد.
بعضی ديگر، گنبد و گلدسته را برای قبله يابی می‌دانند در مكتب تشيع، خطر عمود منصف بر خط و اصل دو گلدسته را، تأمين كننده جهت قبله می‌دانند. بعضی ديگر، گنبد و گلدسته را برای قبله يابی می‌دانند در مكتب تشيع، خطر عمود منصف بر خط و اصل دو گلدسته را، تأمين كننده جهت قبله می‌دانند. یکی دیگر از نماد شناسی های ساخت گنبد کنار گلدسته نماد دو فرشته ی نگهبان انسان با نامهای رقیب و عتید می باشد که برگرفته از آیه ی ۱۸ سوره ق ( ما یلْفِظُ مِنْ قَوْلٍ إِلاَّ لَدَیهِ رَقِیبٌ عَتِیدٌ ) است. این دو فرسته که موسوم به فرشته های حفظه هستند نیز می توانند علتی برای ساخت دو گلدسته کنار گنبد و نگهبانی از آن باشند.

ساخت گلدسته

ساخت گنبد و گلدسته فلزی

علل پیدایش گنبد و گلدسته آلومینیوم و استیل ( گنبد و گلدسته فلزی):

با توجه به نیاز به وجود مساجد در تمام نقاط کشور و با توجه به اینکه کاشی در برخی از شرایط آب و هوایی و جوی استحکام کافی را نداشت و دچار ترک خوردگی و ریزش می شد و همچنین وزن گنبد کاشی بسیار بالا بوده و بسیاری از سازه ها تحمل همچنین باری را نداشتند ، گنبد فلزی برای اولین بار ساخته شد ، زیرا هم از نظر وزنی بسیار کمتر بوده و هم در صورت اجرای صحیح مقاوت ببیشتری در برابر سرما و گرما دارد.

مهمترین نکات در نحوه ی اجرای اصولی گنبد فلزی:

طراحی دقیق از نظر معماری و همچنین طراحی برای آب و هوای مناسب هر منطقه ،و درست و اصولی کمال ها ، فواصل یک اندازه داشتن آن ها ، خم بین دو ورق با دستگاه پرس برک که باعث افزایش مقاوت و طول عمر چند برابری ورق می شود ، کشیدن ورق ها با دستگاه در زمان نصب برای اتصال بهتر ورق به شاسی کشی ، همچنین نوع ورق و شاسی کشی ورق بر روی قیمت و کیفیت گنبد تاثیر می گذارد.

گنبد استیل: گنبد های استیل متداول در کشور معمولا استیل طلایی و یا نقره ایی می باشند.

انواع استیل برای ساخت گنبد و گلدسته : استیل از نظر نوع انواع مختلفی در کشور دارد ، نمونه های رایج انواع استیل طلایی بالغ بر 38 نمونه و استیل سفید بالغ بر 26 نمونه می باشد.

گنبد آلومینیوم: گنبد های از جنس آلومینیوم در کشور معمولا طلایی ، سبز و یا سفید هستند. عدم زنگ زدگی و سبکی از مزایای آلومینیوم می باشد.در گنبد فلزی مهم تر از نوع ورق نحوه ی اجرای گنبد می باشد.

گلدسته استان فارس

مساجد مهم استان فارس

مسجد جامع عتیق
مسجد جامع عتیق، یکی از مهمترین مساجد مسلمانان وکهن‌ترین مسجد شیراز است که به آن مسجد جمعه، مسجد آدینه و مسجد جامع نیز می‌گویند.این مسجد در شرق حرم شاهچراغ(ع) قرار دارد. مسجد جامع عتیق در دوره 200 ساله سلطنت عمرو لیث صفاری در سال 281 هجري قمري ساخته شده است.
این مسجد دارای شش در ورودی و خروجی است. در ورودی ضلع شمالی به دروازه امام معروف است و کتیبه بالای آن در دوران صفوی در سال 1031 هجري قمري به خط علی جوهری نگاشته شده است.از اثار تاریخی شیراز می توان مسجد جامع عتیق را نام برد.

مسجد جامع عتیق

مسجد نو (مسجد شهدا)
مسجد نو در غرب میدان احمدی و روبروی آرامگاه شاهچراغ(ع) قرار دارد. این مسجد پس از مسجد جامع عتیق، کهن‌ترین مسجد شیراز و از اثار تاریخی شیراز به شمار می رود.
مسجد نو در زمان اتابک سعدبن زنگی، حاکم وقت فارس در بين سال‌هاي 598 تا 615 هجري قمري ساخته شده و در گذشته «مسجد اتابک» ناميده مي‌شده است.

مسجد نو شیراز

کلمات کلیدی:

گنبد و گلدسته سازی در استان فارس

ساخت انواع گنبد و گلدسته

گنبد و گلدسته سازی لطیفی

ساخت گنبد استیل

رسمی بندی در تهران

رسمی بندی گنبد به همراه عمق دهی و کاشی کاری و قطار مقرنس مسجد سیدالشهدای تهرانسر

در این گنبد از رسمی بندی 12 استفاده شده  است .

این پروژه ی رسمی بندی در زیر گنبد در تهرانسر شهرک شهید هاشمی نژاد توسط شرکت پایاسازان پارس طراحی و اجرا شده است.

رسمی بندی در تهران

رسمی بندی

رسمی بندی یکی از روش ها جهت تزئین و پوشش بناها در معماری سنتی به کار می رود . که به وسیله آن سطح سردرب , زیر گنبد , ایوانها و… به اشکالی مانند شمسه , ترنج , پاباریک و هفتی تقسیم شده و در مراحل بعد این اشکال با تزئیناتی مانند کاشی هفت رنگ , معرق و یا آجر و کاشی و … پر می شود .

کاربندی رسمی انواعی دارد که با توجه به محل اجرای آن می تواند متفاوت باشد .رسمی بندی را میتوان یکی از پرکاربرد ترین کاربندی ها در بناهای اسلامی نامید که دلیل آن سرعت انجام کار نسبت به سایر کاربندی ها از جمله مقرنس است . کاربرد رسمی بندی، یزدی بندی و مقرنس بیشتر در اماکن تاریخی ، مذهبی و در مساجد برای تزئین محراب، گنبد، رواق کاسه و … است.

رسمی بندی

رسمی بندی شبکه ای است مرکزگرا که از تقاطع منظم قوس های هم اندازه که در مرکز دایره ای دوران می کنند، پدید می آید. این قوس ها بر روی پایه های متقابل قرار می گیرند و به طریقی دهانه سقف را جمع می کنند. بر روی رئوس آن عرقچین ساده ای قرار می گیرد که به خاطر شکل خورشید مانندش شمسه نام دارد. انواع رسمی معمولاً به تعداد رئوس شمسه وسط، که در واقع معلوم کننده تعداد قوس های تشکیل دهنده آن است، شناخته می شوند.

رسمی معمولاً غیر باربر و به صورت پوسته ای ثانویه که با سقف اصلی فاصله دارد اجرا می گردد. رسمی، هندسه مقید و منظمی دارد. رسمی انعطاف پذیری ندارد و در هر زمینه ای قابل اجرا نیست .طرح شبکه هندسی رسمی مبتنی بر تقسیم دایره است.

رسمی بندی ما در دو نوع سقف سازی است. یکی یزدی بندی و دیگری کاسه سازی . هر دو سقف مذکور از ترکیب واحدهایی پدید می آید که خود جزئی از یک یا چند شبکه رسمی اند.

تاریخچه کاربندی و رسمی بندی

کاربندی و رسمی بندی از فنون برجسته ای است که پس از اسلام رویش کرده است. ریشه واژه رسمی بندی، رسم است و در فرهنگ عمید «رسم به معنای کشیدن شکلی یا خطی برروی کاغذ، صورت چیزی، اثری که روی زمین یا چیزی باقی بماند، قاعده و قانون » معنی شده است. رسمی بندی را می توان تقاطع منظم دورها و قوس ها دانست که در زیر سقف اشکال هندسی خاصی مانند شمسه ، شاپرک ، ترنج ،پابارکی ، سوسنی و فیل گوش ایجاد می نماید.

انواع کاربندی

کاربندی‌ها به دو بخش عمده تقسیم می‌شوند:

1- کاربندی قالب شاغولی

2- کاربندی قالب سرسفت

1- این کاربندی‌های در فضا نسبت به صفحه‌ زمین به‌طور عمودی واداشته می‌شوند بنابراین اکثرا قابلیت حمل بار را دارند و در حالتی که کاربندی‌ها خود پوشش اصلی باشند مثل چهارسوق‌ها و بازارها حتماً از قالب شاغولی استفاده می‌شود.

2- کاربندی‌هایی هستند که قالبشان در فضا نسبت به صفحه زمین به طور مایل است در کاربندی های قالب شاغولی در هر سطح که بخواهیم کاربندی کنیم بزرگترین دهانه مبنای کار خواهد بود به این ترتیب از نقاط مختلف سطح طاق هادی می‌زنیم که همه به اندازه طاق بزرگترین دهانه باشد به این ترتیب تیزه همه طاق‌ها در یک طراز قرار می‌گیرد.

این تیزه‌ها پا کار طاقی خواهد شد که کوتاه تر از سقف اصلی است که همان شمسه می باشد. به باریکه طاق کامل کاربندی زیر هفتی گویند، به پاره ای که بین طاق ها دهانه عرضی سطحی و زیرین کاربندی می‌خورد سینه باز می‌گویند.

کاربندی قالب شاغولی بر دو نوع است:

1- کاربندی رسمی

2- کاربندی اختری

2-1. اختری گسیخته

2-2. اختری پیوسته

1- کاربندی رسمی همانطور که از اسمش پیداست نوع کلاسیک و معمول است که خطوط کاربندی به موازات اضلاع رسم می‌شود. در این کاربندی پس از تقسیم‌بندی دایره محیطی مستطیل با در نظر گرفتن اینکه طول مستطیل چند تا از تقسیمات دایره را در بر می‌گیرد، نقاط تقسیم دایره را به همان تعداد به هم وصل می‌کنیم.

طراحی رسمی بندی

طراحی کاربندی

بطور کلی رسمی بندی و کار بندی دارای اصولی کلی هستند، در رسمی بندی فضاها، از استقرار بین کمانهای قوسی که در نتیجه استقرار لنگه قالبها به وجود می آید و سطوح منحنی پیروی می کنند، با حجم هایی به نام های زیر هفتی – سوس – نیم سوس – گوش فیل- ترنجی و شمسه.

در کاربندی قطعات کمان قوسهای بزرگ از فضاهای ذکرشده در رسمی بندی، بسته به نوع کاربندی می باشد که به نسبت مشخص خرد شده و فضاهایی که اصطلاحا سینه باز – پا باریک – شاپرک – پرک – سمبوسه – عرقچین – نیم شمسه و سروی خوانده می شوند به وجود می آیند که درواقع تفاوت چندانی با یکدیگر ندارند.

رسمی بندی